ต้นพระเจ้าห้าพระองค์

พระเจ้าห้าพระองค์

(PRA JAO HAR PRA ONG)

ชื่อท้องถิ่น         :  กะโค โก ซังกวน ตะกู ตะโก แสนตาล้อม

ชื่อสามัญ           :  พระเจ้าห้าพระองค์

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Dracontomelon  mangiferum Blume.

ชื่อวงศ์               :   ANACARDIACEAE

สถานภาพ         :  ไม้หวงห้ามธรรมดา ประเภท ก พืชหายาก

นิเวศวิทยาและการกระจายพันธุ์

      ในประเทศพบขึ้นมาบริเวณริมห้วยในป่าดงดิบทั่ว ๆ ไป ที่สูงจากระดับน้ำทะเล 200-500 เมตร ภาคใต้ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในต่างประเทศ  ตะวันออกอินเดีย หมู่เกาะอันดามัน พม่า กัมพูชา ลาว เวียดนาม จีนตอนใต้ คาบสมุทรมาเลย์ พบตั้งแต่มาเลเซียถึงนิวกินี และหมู่เกาะโลโลมอน

ลักษณะทั่วไป

      เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูงประมาณ 20 - 40 เมตร ลำต้นเปราตรง เรือนยอดเป็นพุ่มกว้าง เปลือกเรียบสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลปนเทา

ใบ รูปไข่แบบใบย่อย 12 - 20 คู่ ยาว 4.5 - 20 ซม. และกว้าง 2.5 - 10 ซม.

ดอก เล็กสีขาวอมเขียว ช่อใหญ่เรียวยาว กลีบดอกและกลีบรองดอกอย่างละ 5 กลีบ ผล เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลือง ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางผล 4-5 เซนติเมตร

เมล็ด แข็ง มี 5 พู มีรอยบุ๋ม 5 รอยคล้ายรูปพระ 5 องค์ จึงนิยมไปบูชาเป็นพระเจ้าห้าพระองค์ ระยะเวลาการออกดอกและผล 

ออกดอก มกราคม-กุมภาพันธ์ ผลแก่  เมษายน-ตุลาคม

การใช้ประโยชน์ไม้พระเจ้าห้าพระองค์

      มีคุณค่าทางยาและรักษาโรค เปลือกใช้เป็นยาแก้โรคบิด แก้ไข้ แก้ปวดท้อง ยางทำให้แผลแห้งเร็ว เนื้อเมล็ดกินได้ เนื้อไม้ทำไม้แบบในการก่อสร้างและไม้อัดต้นพระเจ้า 5 พระองค์ เป็นไม้ศิริมงคล ใช้ใบ ดอก และผล ประกอบพิธีกรรมสำคัญต่างๆ ของคนโบราณทั้งไทย ลาว พม่า  เขมร และจีน ซึ่งมีความเชื่อตรงกันว่า มีเทพต่างๆ สิงสถิตคอยปกปักรักษาให้คนหรือสัตว์ไม่ทำร้ายซึ่งกันและกัน มีความเมตตาช่วยเหลือกัน ให้รู้จักรักษาความรักความดีต่อกัน รู้จักรักพวกพ้อง และถิ่นกำเนิด  หากเดินทางไกลก็แคล้วคลาด

      พระเจ้าห้าพระองค์มีวิถีความเชื่อท้องถิ่น ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น พระครูศรีวรพินิจ รองเจ้าคณะจังหวัดพะเยา วัดศรีโคมคัม กล่าวว่าเป็นเรื่องการกำเนิดพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ ในภัทรกัลป์ โดยเกิดจากไข่กาเผือก 5 ฟอง (จากนิทานพระยากาเผือก) มีไก่ นาค เต่า โค และสิงห์นำไปเลี้ยง พระพุทธเจ้าทั้ง 5 พระองค์ คือ

1. ไก่.....นำไข่ไปฟักออกมาเป็น....พระกุกสันธะ

2. นาค...นำไข่ไปฟักออกมาเป็น....พระโกนาคมมน์

3. เต่า....นำไข่ไปฟักออกมาเป็น....พระกัสสป

4. โค.....นำไข่ไปฟักออกมาเป็น....พระสบมณโคดม

5. สิงห์...นำไข่ไปฟักออกมาเป็น....พระศรีอาริยาเมตไตร

#พระครูปัปุณพัฒนกิจ กล่าวว่าคาถาพระเจ้าห้าพระองค์ เป็นคาถาเรียกกำลัง คือ คำว่า “นะ โม พุท ธา ยะ” มีพุทธคุณที่โดดเด่นทางเมตตามหานิยม มหาเสน่ห์ ส่งเสริมความเจริญรุ่งเรืองในหน้าที่การงาน มีโชคลาภ และโภคทรัพย์ อุดมสมบูรณ์ เสริมสิริมงคล และขจัดความชั่วร้าย ทำให้แคล้วคลาดจากภัยอันตรายทั้งปวง

แหล่งที่มา : http://www.thaikasetsart.com